Chia sẻ của người khuyết tật về hành trình tiếp cận, học hỏi về lập trình, điều khiển robot, tìm kiếm cơ hội việc làm tại một diễn đàn, tổ chức cuối tháng 2-2025. Ảnh: Thu Minh

Vượt qua những rào cản vô hình

Chị Lê Thị An và chị Nguyễn Thị Ánh Hậu đều là học viên người khuyết tật của Trung tâm Nghị lực sống (Định Công, Thanh Xuân, Hà Nội), được hỗ trợ đào tạo nghề nghiệp liên quan đến STEM - phương pháp giáo dục tích hợp liên môn Science (khoa học), Technology (công nghệ), Engineering (kỹ thuật) và Maths (toán học). Năm 2024, chị Lê Thị An là một trong những thí sinh Việt Nam tham gia cuộc thi Robotics quốc tế dành cho người khuyết tật tại Philippines. Chị Lê Thị An chia sẻ: “Dù hơi buồn vì chưa đạt giải cao nhưng tôi rất tự hào về hành trình vượt qua những rào cản vô hình của bản thân để khám phá kiến thức và có những trải nghiệm quý giá về robotics. Vui nhất là khi bản thân tôi có thể tự viết code ở mức đơn giản, thấy rằng mình có thể học lập trình, làm được công việc liên quan đến khoa học kỹ thuật công nghệ”. Còn chị Nguyễn Thị Ánh Hậu bày tỏ: “Càng tìm hiểu sâu về robotics tôi càng thấy thú vị, muốn tìm hiểu, lập trình, điều khiển robot theo ý mình. Hiện nay, công nghệ số đang ngày càng phát triển. Với người khuyết tật vận động, chúng tôi gặp khó khăn khi làm việc tay chân nhưng hoàn toàn có thể tiếp cận công nghệ số. Vì vậy, tôi thực sự mong muốn được phát triển trình độ công nghệ số, giúp bản thân có công việc với thu nhập tốt để có thể hòa nhập xã hội tốt hơn”.

Gắn bó cùng nhiều hoạt động, dự án hỗ trợ phụ nữ yếu thế trong STEM và chuyển đổi số, bà Đào Thị Hồng Quyên (Liên minh Thúc đẩy giáo dục STEM) nhấn mạnh: “Hiện nay, định kiến về giới trong các ngành khoa học kỹ thuật vẫn là rào cản lớn đối với nữ giới. Lắng nghe những người khuyết tật chia sẻ câu chuyện thông qua kỹ năng số mà họ có thể tích cực tham gia thị trường lao động số, có thể khẳng định rằng năng lực khoa học và kỹ thuật không bị ảnh hưởng bởi giới tính. Vì vậy, các bạn nữ hãy tự tin theo đuổi đam mê và phát huy thế mạnh trong lĩnh vực STEM và chuyển đổi số, bởi cơ hội nghề nghiệp trong chuyển đổi số là rất rộng mở, với những ngành nghề không chỉ dành cho nam giới, mà cả nữ giới cũng có thể tham gia và đạt được thành công”.

Theo Thạc sĩ Tân Anh, phụ trách Ban Phát triển nguồn nhân lực Trung tâm Đổi mới sáng tạo quốc gia, hiện nay, vẫn tồn tại tình trạng thiếu hụt lao động có kỹ năng cao, đặc biệt là trong các lĩnh vực như an ninh mạng, bán dẫn, trí tuệ nhân tạo và khoa học dữ liệu. Số lượng nữ giới tham gia các lĩnh vực này rất ít.

Tại Việt Nam, theo thống kê năm 2023 của Tổ chức Lao động quốc tế (ILO), lao động nữ chỉ chiếm 37% lực lượng lao động trong lĩnh vực công nghệ số và phần lớn chỉ đảm nhận các công việc có mức lương thấp, ít mang tính kỹ thuật như: Kiểm lỗi phần mềm, tiếp thị, kinh doanh, hành chính hay quản lý nhân sự. Vì vậy, cần sớm có các giải pháp thúc đẩy cơ hội nghề nghiệp cho nữ giới trong chuyển đổi số.

Hỗ trợ nữ giới nắm bắt cơ hội việc làm

Theo bà Phạm Thúy Hạnh, Vụ Pháp luật, Văn phòng Chính phủ, Việt Nam có khoảng 50.000 doanh nghiệp kinh doanh các sản phẩm, dịch vụ liên quan đến công nghệ số, công nghệ thông tin với doanh thu hàng trăm tỷ đô la Mỹ. Ngành công nghệ số, công nghệ thông tin tạo ra khoảng 1,5 triệu việc làm. Sự phát triển về công nghệ mở ra nhiều cơ hội cho mọi người, trong đó có phụ nữ. Chính vì vậy, phụ nữ nên chủ động học tập, nâng cao các kỹ năng để chủ động sử dụng các dịch vụ số, bắt đầu từ những nội dung gần gũi như nâng cao kỹ năng sử dụng mạng xã hội: Zalo, Facebook, TikTok... để tham gia tương tác, chọn lọc các mối quan hệ phù hợp, chủ động trong các mối quan hệ. Cùng với đó, phải học cách sử dụng các phần mềm dịch vụ công, VNelD, E-tax, App ngân hàng, các app chuyên ngành... một cách hiệu quả, đồng thời, tích cực tham gia các khóa đào tạo về Social Media Marketing Foundation; Digital Marketing Foundation. Việc thành lập nhóm hỗ trợ phụ nữ về sử dụng số, huy động các chuyên gia hỗ trợ, cung cấp thông tin cho phụ nữ cũng là việc cần làm.

Chia sẻ về một số mô hình điển hình hỗ trợ nghề nghiệp đối với nữ giới trong chuyển đổi số, Phó Giám đốc Trung tâm Thúc đẩy giáo dục và Nâng cao năng lực phụ nữ Tống Khánh Linh cho biết: Ở trong nước, có thể kể đến tỉnh Bắc Ninh - địa phương có chính sách ưu tiên nhà giáo nữ giảng dạy chương trình đào tạo chất lượng cao ngành công nghiệp bán dẫn. Theo đó, ở cùng trình độ, nữ giới được hưởng mức hỗ trợ cao hơn nam giới. Trên trường quốc tế, có thể kể đến Trung Quốc với chính sách mở rộng điều kiện về độ tuổi đối với nhà khoa học nữ trong thực hiện nhiệm vụ khoa học và công nghệ; Đài Loan (Trung Quốc) có chính sách hỗ trợ phụ nữ trong các dự án nghiên cứu công nghệ và giới; Bangladesh có chính sách khuyến khích nữ giới học tiến sĩ trở lên sẽ được miễn hoàn toàn học phí và các khoản đóng góp…

Cũng theo các chuyên gia, để nữ giới nắm bắt cơ hội nghề nghiệp tốt hơn trong quá trình chuyển đổi số, giáo dục STEM dành cho phái nữ cũng cần được chú trọng, nhằm mở ra cơ hội phát triển kỹ năng khoa học và công nghệ, góp phần thu hẹp khoảng cách giới trong lĩnh vực đổi mới sáng tạo.

Theo Báo Hànộimới