Ảnh: Theo Simple Line

Sự cố tại lễ hội đèn lồng ở Quảng Đông nhanh chóng trở thành chủ đề nóng khi một robot Unitree H1 bất ngờ lao về phía đám đông, suýt đâm trúng một người phụ nữ lớn tuổi. Dù chưa có bằng chứng xác nhận đây là một hành vi cố ý hay chỉ là lỗi kỹ thuật, vụ việc đã làm dấy lên tranh cãi về mức độ an toàn của robot hình người.

Điều đáng lo ngại là các loại robot này ngày càng phổ biến, trong khi hệ thống luật pháp và tiêu chuẩn an toàn vẫn chưa theo kịp tốc độ phát triển công nghệ. Nếu không có biện pháp kiểm soát, liệu chúng ta có đang tự tạo ra một mối đe dọa tiềm ẩn?

Ảnh: (Theo Unitree)

Các giải pháp cấp bách để robot trở nên an toàn hơn

1. Siết chặt quy định về người sử dụng: Hiện tại, không có quy định cụ thể nào về việc ai có thể sở hữu và vận hành robot. Điều này dẫn đến rủi ro lớn khi bất kỳ ai cũng có thể điều khiển một con robot chỉ bằng một bộ điều khiển cầm tay.

Trách nhiệm thuộc về ai nếu một robot gây thương tích? Chủ sở hữu, nhà sản xuất hay nhà phát triển phần mềm? Ở Trung Quốc, Thượng Hải đã tiên phong ban hành quy định về an toàn robot, yêu cầu nhà sản xuất phải đào tạo người dùng. Nhưng ở Anh, Mỹ hay nhiều quốc gia khác, không có bất kỳ hạn chế nào – thậm chí bạn có thể dẫn một con robot đến quán bar mà không bị cấm!

Giải pháp: Cần có luật cấm điều khiển robot khi say rượu, mất tập trung hoặc sử dụng trong khu vực nguy hiểm.

2. Thiết kế robot an toàn hơn: Các hãng sản xuất luôn muốn robot trông bắt mắt và linh hoạt, nhưng điều này có thể đánh đổi bằng sự an toàn của người xung quanh.

Robot cần có hệ thống cảnh báo (đèn báo, âm thanh) khi di chuyển để tránh gây bất ngờ. Cấu trúc cần giảm thiểu rủi ro – chẳng hạn như hạn chế các khe hở có thể kẹt tay người dùng hoặc trang bị lớp vỏ chống va đập. Cơ chế tự động ngắt khi robot mất kiểm soát hoặc sắp va chạm cần được tích hợp.

Ví dụ: Robot Go2 của Unitree đã có cảnh báo bằng đèn nhấp nháy và âm thanh khi pin yếu, nhưng nhiều mẫu robot khác vẫn chưa có tính năng này.

3. Đào tạo người điều khiển robot: Dù AI đang ngày càng thông minh, nhiều robot vẫn phụ thuộc vào con người để vận hành. Nếu người điều khiển không được đào tạo bài bản, nguy cơ tai nạn là rất lớn.

Học cách kiểm soát robot cần trở thành một tiêu chuẩn bắt buộc, giống như cách tài xế phải có bằng lái. Các hệ thống cảnh báo mất tập trung nên được tích hợp, tương tự như công nghệ phát hiện tài xế buồn ngủ trong xe tải ở London năm 2024.

Giải pháp: Bắt buộc giấy phép sử dụng với những robot có khả năng gây nguy hiểm.

4. Nâng cao nhận thức cộng đồng: Một trong những vấn đề lớn nhất hiện nay là người dân hiểu sai về AI và robot.

Nhiều người hoảng loạn khi thấy robot di chuyển bất thường, dù thực tế phần lớn vẫn do con người điều khiển. Truyền thông cần giúp công chúng phân biệt giữa robot có AI thực sự và robot điều khiển từ xa. Người mua robot cần hiểu rõ trách nhiệm – họ không chỉ mua một món đồ chơi công nghệ, mà còn phải có ý thức bảo vệ bản thân và xã hội.

Ví dụ: Nếu sự cố ở Trung Quốc được hiểu đúng ngay từ đầu, có lẽ nó đã không gây ra làn sóng tranh cãi lớn như vậy.

Công nghệ robot không phải mối đe dọa, nhưng cách con người sử dụng nó có thể tạo ra nguy cơ tiềm ẩn. Nếu không có luật lệ, tiêu chuẩn an toàn và nhận thức đầy đủ, chúng ta có thể sớm đối mặt với những tai nạn nghiêm trọng hơn trong tương lai.

Theo VTV.VN