Banner

Vì sao Việt Nam duy trì thứ hạng cao về xếp hạng chỉ số đổi mới sáng tạo toàn cầu?

Hội thảo "Chỉ số Đổi mới sáng tạo (GII) năm 2020 và Kết quả của Việt Nam" giúp các bộ, cơ quan, địa phương hiểu rõ hơn về chỉ số GII và kết quả của Việt Nam.

Thực hiện nhiệm vụ đầu mối hướng dẫn các bộ, cơ quan, địa phương cải thiện chỉ số GII, chiều 8/9/2020, Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN) tổ chức Hội thảo "Chỉ số Đổi mới sáng tạo (GII) năm 2020 và Kết quả của Việt Nam" nhằm giúp các bộ, cơ quan, địa phương hiểu rõ hơn về chỉ số GII và kết quả của Việt Nam, từ đó tiếp tục xây dựng, triển khai các giải pháp cải thiện chỉ số nhằm đạt mục tiêu như Chính phủ đã đặt ra và phân công cho các bộ, cơ quan, địa phương.

 

Hội thảo có sự tham gia trực tuyến của các chuyên gia từ Tổ chức WIPO, Đại sứ, Trưởng Phái đoàn Việt Nam bên cạnh Liên hợp quốc, WTO và các tổ chức quốc tế và đại diện KH&CN Việt Nam tại Geneva, Thụy Sĩ; đại diện các Bộ, Cơ quan được giao chủ trì chỉ số các đơn vị thuộc Bộ KH&CN được giao chủ trì chỉ số GII, GCI và một số đơn vị. Tại hội thảo, các chuyên gia sẽ tập huấn, cung cấp những thông tin mới nhất về kết quả Chỉ số GII của Việt Nam năm 2020, các điều chỉnh về phương pháp luận, ý nghĩa của chỉ số và các vấn đề đặt ra.

 

Phát biểu tại sự kiện, Thứ trưởng Bộ KHCN Bùi Thế Duy cho biết, Việt Nam năm 2020 Việt Nam xếp thứ 42/131 quốc gia và nền kinh tế (năm 2019 là 42/129). Với thứ hạng này Việt Nam giữ vị trí số 1 trong nhóm 29 quốc gia có cùng mức thu nhập và đứng thứ 3 khu vực Đông Nam Á.

 

Có thể thấy rõ trong nhiệm kỳ vừa qua, không khí về ĐMST, sự quan tâm về ĐMST của các Bộ, ngành, địa phương, nhà nước, DN tư nhân rất sôi nổi. Hàng loạt dự án, viện nghiên cứu của doanh nghiệp tư nhân, trung tâm đổi mới sáng tạo được hình thành. Sự thay đổi này được đánh giá khách quan thông qua chỉ số GII từ năm 2017 đến nay liên tục tăng. Trong bối cảnh khó khăn của năm 2020 khi nền kinh tế của các quốc gia đều bị ảnh hưởng bởi dịch COVID-19 bùng phát, Việt Nam đang nổi lên như một hình mẫu không chỉ về chống dịch cũng như tích lũy được kết quả nghiên cứu trong nhiều năm và đã đưa ra các giải pháp về KH&CN để chống lại đại dịch COVID-19.

 

Thứ trưởng Bộ KH&CN Bùi Thế Duy phát biểu tại Hội thảo

 

Một chỉ số đáng bất ngờ khác là mặc dù trong 6 tháng giãn cách xã hội vì dịch COVID- 19 nhưng nhưng số lượng bằng sáng chế, đơn sở hữu trí tuệ khác, bằng phát minh sáng chế vẫn tiếp tục tăng và số được công nhận cũng tăng hơn so với năm 2019.

 

WIPO đã vào cuộc quyết liệt, hỗ trợ Việt Nam ngoài việc đánh giá chỉ số GII mà còn trong các việc xây dựng chiến lược sở hữu trí tuệ của Việt Nam giai đoạn 10 năm tới, hình thành mạng lưới IP Hub thúc đẩy sáng chế của Việt Nam và các kết quả đó tương đối rõ nét.

 

Trong bảng xếp hạng GII 2020, Việt Nam xếp hạng 42/131 quốc gia/nền kinh tế, duy trì thành công thứ hạng đã đạt được năm 2019 – được các chuyên gia WIPO đánh giá là cao hơn so với trình độ phát triển hiện nay của Việt Nam (năm 2019, Việt nam xếp hạng 42/129 quốc gia/nền kinh tế). Cụ thể, so với năm 2019, chỉ số GII của Việt Nam có những kết quả tích cực đáng chú ý:

 

Cải thiện về Trình độ phát triển của kinh doanh

 

Theo đánh giá của WIPO, năm 2020 hệ thống đổi mới sáng tạo (ĐMST) của Việt Nam có kết quả nổi bật về Trình độ phát triển của thị trường, xếp hạng 39, tăng 30 bậc từ vị trí 69 năm 2019. Trong đó, tiến bộ đáng chú ý là về liên kết ĐMST, với kết quả tốt hơn ở chỉ số Hợp tác Viện trường - doanh nghiệp (tăng 10 bậc, từ vị trí 75 lên 65) và chỉ số Quy mô phát triển của cụm công nghiệp (tăng 32 bậc, từ vị trí 74 lên 42). Năng lực Hấp thụ tri thức tăng 13 bậc so với năm 2019, xếp hạng 10 - là thế mạnh của Việt Nam nhờ sự dẫn đầu về Nhập khẩu công nghệ cao (hạng 4) và Dòng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) (hạng 19).

 

Cải thiện về Cơ sở hạ tầng chung

 

Năm 2020, Trụ cột 3. Cơ sở hạ tầng tiếp tục có sự cải thiện tích cực, tăng 09 bậc so với năm 2019. Trong đó, đáng kể nhất là nhóm chỉ số về Hạ tầng ICT – tăng 6 bậc so với 2019 với tiến bộ rõ rệt về Tiếp cận ICT (tăng 4 bậc từ vị trí 90 lên 86) và Sử dụng ICT (tăng 27 bậc, từ vị trí 92 lên 65).

 

Các chỉ số liên quan tới năng lượng trong GII 2020 cũng có sự cải thiện tích cực. Chỉ số Sản lượng điện theo đầu người tiếp tục cải thiện so với 2019, tăng 5 bậc, từ vị trí 81 lên 76. Chỉ số GDP/đơn vị năng lượng sử dụng tăng 7 bậc từ vị trí 92 lên 85.

 

Cải thiện về đầu ra ĐMST

 

Về đầu ra ĐMST, nhóm chỉ số Sáng tạo tri thức và Lan truyền tri thức có cải thiện tích cực so với 2019, trong đó, nhóm chỉ số Lan truyền tri thức xếp hạng 14 được coi là thế mạnh của Việt Nam, nhờ sự dẫn đầu về Xuất khẩu công nghệ cao (hạng 2). Đặc biệt, chỉ số Số công bố bài báo khoa học và kĩ thuật đã tăng 13 bậc so với 2019, từ vị trí 74 lên 61.

 

Trụ cột 7. Sản phẩm sáng tạo tăng 9 bậc so với năm 2019, xếp hạng 38. Có 06 chỉ số ở trụ cột này cải thiện so với 2019 và có thứ hạng cao như Số lượng ứng dụng phần mềm được sản xuất (hạng 10, tăng 3 bậc); chỉ số Đăng kí nhãn hiệu theo xuất xứ (hạng 20, tăng 4 bậc). Chỉ số Sản lượng ngành công nghệ cao và công nghệ trung bình cao tăng 4 bậc, từ 27 lên 23. Đặc biệt, với 33 thương hiệu nằm trong tốp 5.000, Việt Nam xếp hạng thứ 19 ở chỉ số mới được đưa vào sử dụng lần đầu tiên trong GII 2020 – chỉ số Giá trị thương hiệu toàn cầu.

 

Có nhiều yếu tố quan trọng tạo nên kết quả nói trên, trong đó phải kể đến việc từ năm 2017 đến nay, Chính phủ đã sử dụng chỉ số GII như một công cụ quản lý điều hành quan trọng đồng thời đã phân công các bộ, cơ quan, địa phương có trách nhiệm cải thiện chỉ số này, và Bộ KH&CN được giao nhiệm vụ là đầu mối theo dõi, điều phối chung. Với sự chỉ đạo quyết liệt của Thủ tướng, các Phó Thủ tướng cũng như sự vào cuộc của nhiều bộ, ngành, địa phương, các viện nghiên cứu, trường đại học, doanh nghiệp, chỉ số GII của Việt Nam liên tục được cải thiện, từ vị trí 59 (năm 2016) lên vị trí 42 (năm 2019 và năm 2020).

 

Ngài Francis Gurry, Tổng Giám đốc Tổ chức WIPO phát biểu

 

Hơn nữa, Việt Nam nằm trong một khu vực kinh tế rất năng động, bằng nhiều bước đi đa dạng, sáng tạo, chúng ta đã khai thác được những cơ hội tham gia chuỗi giá trị toàn cầu, là điểm đến hấp dẫn của các nhà đầu tư nước ngoài. Chúng ta cũng đã chủ động tham gia các hiệp định thương mại tư do song phương và đa phương, chủ động hội nhập với nền kinh tế thế giới, đồng thời cũng có những hoạt động ngoại giao đa dạng giúp nâng cao vị thế của Việt Nam trên trường quốc tế. Hướng đi này đã được WIPO ghi nhận trong Báo cáo GII 2020, Việt Nam được nêu như một trong những ví dụ điển hình của việc hưởng lợi từ tham gia chuỗi giá trị toàn cầu và mạng lưới ĐMST.

 

Cùng với đó, gần đây, khu vực doanh nghiệp đã tích cực, chủ động nắm bắt các cơ hội thị trường, dần hình thành cộng đồng doanh nghiệp có khả năng học hỏi và ĐMST, thể hiện qua xu hướng chi cho nghiên cứu và phát triển (R&D) của doanh nghiệp chiếm tỷ lệ ngày càng tăng, đến nay đã chiếm phần lớn trong tổng chi R&D của cả nước. Liên kết viện trường - doanh nghiệp, liên kết cụm cũng được tăng cường.

 

Báo cáo của WIPO cho thấy, các nước xếp trên Việt Nam trong GII 2020 đều là các quốc gia/nền kinh tế phát triển, thuộc nhóm thu nhập cao. Trong nhóm 29 quốc gia có thu nhập trung bình thấp được xếp hạng năm 2020, Việt Nam tiếp tục giữ vị trí đứng đầu (năm 2019 nhóm này có 26 quốc gia và Việt Nam cũng đứng đầu). Trong 10 nước khu vực Đông Nam Á, Việt Nam duy trì vị trí thứ 3, sau Singapore và Malaysia.

 

Theo các chuyên gia của WIPO, trong bối cảnh các quốc gia/nền kinh tế khác luôn nỗ lực cải thiện kết quả ĐMST, chưa kể những biến động khó lường trên phạm vi toàn cầu đã và đang diễn ra trong thời gian qua, Việt Nam vượt qua thách thức, duy trì được thứ hạng 42, tiệm cận nhóm 40 quốc gia/nền kinh tế dẫn đầu như đã đạt được năm 2019 là một nỗ lực rất lớn.

 

"Trong bộ chỉ số GII năm 2020, Việt Nam tiếp tục được xem là hình mẫu của các nước đang phát triển khác trong việc thiết lập ĐMST như là một ưu tiên quốc gia. Việc ban hành Nghị quyết từ năm 2017, sử dụng bộ chỉ số GII như một công cụ đo lường và đánh giá hiệu quả hoạt động ĐMST của quốc gia là minh chứng rõ ràng nhất cho thấy Việt Nam đã nhận thức được tầm quan trọng của ĐMST đối với sự phát triển đất nước. Chúng tôi chúc mừng Việt Nam với những nỗ lực đã đạt được và hoan nghênh những chương trình hành động trong các năm qua để hoàn thành nhiệm vụ được giao trong Nghị quyết đã nêu", ông Francis Gurry, Tổng Giám đốc Tổ chức WIPO nhấn mạnh.

 

Theo VTV.VN